Oto jak wyglądałby węgierski parlament według pierwotnych planów

Oto jak wyglądałby węgierski parlament według pierwotnych planów

Budynek Parlamentu ma znaczenie symboliczne dla wszystkich narodów, ponieważ to właśnie w nim tworzone są prawa, które kształtują życie kraju. Oczywiście, nie wszystkie z nich osiągają poziom międzynarodowej sławy, jak Kapitol w Waszyngtonie, Pałac Westminsterski w Londynie, Bundestag w Berlinie - czy Parlament w Budapeszcie, który bez wątpienia jest jednym z najbardziej znanych budynków Węgier poza naszymi granicami.

Chociaż legenda głosi, że chciał go kupić wokalista zespołu Queen, Freddie Mercury (żartował, że chciał zobaczyć Parlament z łodzi na Dunaju), faktem jest, że budynek zaprojektowany przez Imre Steindla jest obiektem, który może zobaczyć praktycznie każdy, kto odwiedzi Budapeszt. W rzeczywistości istnieje nawet alternatywny sposób rozpowszechniania informacji o pięknie tego budynku, ponieważ został on włączony do szóstej edycji gry Civilization, która sprzedała się w ponad 30 milionach egzemplarzy na całym świecie, jako cudo zwane Domem Parlamentu.

Niewiele jednak trzeba było, aby neogotycki, przypominający pałac budynek o wysokości 96 metrów i powierzchni 17 745 metrów kwadratowych, trzeci co do wielkości budynek parlamentu na świecie, zastąpić czymś zupełnie innym, nawet o orientalnym charakterze.

Druga próba

Pomysł, by Parlament miał własny budynek, był poważnie rozważany już około 1830 r. i podjęto kilka prób jego realizacji, ale dopiero pięć dekad później kwestia ta została ostatecznie rozwiązana.

W latach 1839-1840 Pollack sporządził plan na prośbę księcia elektora Józefa, ale do realizacji budynku, który przypominał renesansowe pałace Florencji, nigdy nie doszło. W 1844 r. zorganizowano regularny konkurs, a budynek miał stanąć w miejscu dzisiejszego placu Elżbiety, ale kilka zgłoszeń - w sumie 42 - wpłynęło bezskutecznie, a rewolucja i wojna o niepodległość w 1848 r. zmiotły je z powierzchni ziemi, aby mógł je ocenić następny Sejm, w latach 1847-1848. Większość planów została zniszczona, a zniszczeniu uległy tylko te, które zostały opublikowane w tym czy innym miejscu w tym samym czasie co konkurs, choć nie wiadomo, czy publikacja takich planów oznaczała również ich wystawienie na konkurs.

Pomysł budowy gmachu parlamentu był nadal aktualny, ale w 1861 r. zdecydowano się jedynie na utworzenie tymczasowej Izby Reprezentantów, a budowę rozpoczęto w 1865 r. na podstawie planów Miklósa Ybla przy ulicy Főherceg Sándor. Dziś musimy szukać jej na mapie jako ulicy Bródy Sándor, ale na szczęście nie tylko ulica, ale i budynek nadal istnieje: dziś mieści się w nim Włoski Instytut Kultury w Budapeszcie. Co ciekawe, budynek został wzniesiony w pośpiechu, w ciągu zaledwie 11 miesięcy.

Dopiero w 1880 r. ostatecznie rozstrzygnięto wniosek o budowę stałego budynku Parlamentu, kiedy to podjęto decyzję o ogłoszeniu przetargu, co nastąpiło w 1882 r., a termin składania ofert wyznaczono na 1 lutego 1883 r.

Neobizantyjskie plany budynku Parlamentu autorstwa Károly'ego Gerstera - źródło: Országház Filmműhely

Neobarokowe projekty Ferdinanda Fellnera i Hermanna Helmera; neorenesansowe projekty Otto Wagnera (oraz Rezső Bernta i Mór Kallina); oraz projekty architektury antycznej Alberta Schickedanza i Vilmosa Freunda - źródło: Országház Filmműhely / YouTube

PRZECZYTAJ CAŁY ARTYKUŁ O BUDAPESZTENSKIM PARLAMENTEM TUTAJ!